Fabrika Kurmak: Maliyeti 2022 & Devlet Desteği

Fabrikalar, bir ülkenin işleyen lokomotifleridir. Üretim ne kadar fazla ise o ülkedeki refah seviyesi de o oranda artmaktadır. Türkiye’de de fabrika kurmak için devlet tarafından uygulanan hibe, kredi ve teşvik programları vardır. Üstelik buradan yapılan üretimler sayesinde yüzlerce hatta binlerce istihdam sağlanarak yerli halka destek da destek olunmaktadır.

Bununla birlikte fabrikaların ülke ekonomisine olan olumlu katkısı da yadsınamaz bir gerçektir. Keza yurt dışı ihracat da mevcut ise bu durum daha da fazla önem kazanmaktadır. Fabrikanın kurulması ve faal bir şekilde çalışmalarını sürdürebilmesi için belirli bir meblağa sahip olunması gerekmektedir. Çünkü bunun içerisinde ekipmanlar, aletler, makineler, işçilerin maaşları, bakım çalışmaları ve daha birçok husus vardır. Bu anlamda her zaman yeterli bir spekülasyonun olması muhtemel değildir. Bunun için de fabrika kurmak devlet desteği konusu çok önemli. Fabrika kurmak için devlet desteği 2021 konusu bu nedenle büyük önem arz ediyor. Bu desteklere başvurarak devlet destekli hibe, teşvik ve kredileri almanız mümkündür. Peki, bu işlemler nasıl yapılacak? Fabrika kurma ve devlet desteği ile ilgili merak edilen soruları teferruatlarıyla birlikte bu içeriğimizde hazırladık.

Fabrika Kurmak İstiyorum, Ne Yapmalıyım?

Fabrikanızı kurmaya karar verdiniz. Devlet destekli hibe, teşvik ve kredi programlarından yararlanmanız için ilk olarak yapmanız gereken, KOSGEB bünyesindeki girişimcilik programlarına katılmak olmalıdır. Akabinde girişimcilik sertifikalarını almalısınız. Geleneksel ve İleri girişimcilik sertifikası olmak üzere olmak üzere 2 ayrı tür de program mevcuttur. Bu sertifikalara sahip olmak için KOSGEB’in web sitesi üzerinden eğitimlerinizi tamamlayabilirsiniz. Üstelik günün dilediğiniz saatinde katılabilirsiniz. Online sistem üzerinden çalışmalar gerçekleştiğinden, fiziksel bir ortamda bulunmanıza gerek yoktur. Her bir bölümün akabinde ilgili kısım ile alakalı değerlendirme testine tabi tutulursunuz. Her iki programda 8 bölümden oluşmaktadır. Başarıyla tamamlayan katılımcıların profillerine sertifikaları tanımlanır.

Fabrikalar, yapısı ve işlevselliği itibari ile ileri girişimciliğin çatısı altındadır. (NACE kodlarından yapacağınız işi inceleyebilir ve hangi programa dahil olduğunu öğrenebilirsiniz.). Ek bir bilgi de vermek gerekirse, ileri girişimcilik programına katılabilmek için öncelikle geleneksel girişimcilik eğitimini tamamlamanız gerekmektedir. Bu çalışmalarınızı tamamladıktan sonra iyi bir iş planı hazırlamalısınız. Bunu KOSGEB tarafına gerekli diğer belgeler ile sunmalısınız. İlerleyen süreçte iş planınız değerlendirilerek olumlu veya olumsuz dönütler tarafınıza iletilmektedir. Devletimiz, üretim konusunda girişimcilerden desteklerini esirgememektedir. Bu anlamda yapacağınız başvuru yüksek olasılıkla kabul görecektir(İş planınızın durumuna göre). Akabinde 335.000 TL’ye kadar hibe desteği alabilirsiniz. Böylece fabrikanızın kurulum safhasında sizi rahatlatacak bir yardım görmüş olursunuz. Devlet desteği ile fabrika kurmanın aşamalarını özetlemek gerekirse, şu şekilde sıralayabiliriz;

• Girişimcilik sertifikalarını almak için ilgili eğitim programlarına katılmalı ve sertifikaları almaya hak kazanmalısınız.
• İşyerinizi açarak KOSGEB veri tabanına kayıt işlerinizi tamamlamalı, KOBİ beyannamesini doldurmalısınız.
• İş planınızı hazırlayarak gerçekleştireceğiniz çalışmaları detaylı bir şekilde sunmalısınız.
• Değerlendirmeye giden iş planınız onaylanırsa devlet desteğinden yararlanabilirsiniz.

Devlet destekleri bununla da bitmedi. Aynı zamanda fabrika kurmak için yüksek sermayeli bir yatırım düşünüyorsanız, kesinlikle yatırım faaliyetlerine başlamadan önce Yatırım Teşvik Belgesi başvurusunda bulunmalısınız. Yatırım Teşvik Belgesi sayesinde vergi, SGK, kredi faiz desteği ve daha birçok teşvikten faydalanabilirsiniz.

Daha bitmedi… Aynı zamanda Kalkınma Ajansı hibe programlarına da proje ile başvuru yapabilirsiniz. Tarım ve Hayvancılık alanında bir fabrika düşünüyorsanız, kesinlikle TKDK İl Koordinatörlüğü ile görüşerek Avrupa Birliği Fonları’ndan yararlanmanızı öneririz.

Fabrika Kurmak Maliyeti 2022 Ne Kadardır?

Yapacağınız üretimler, küçük kobilere göre elbette ki daha yüksek olacaktır. Sermaye durumunuzu da buna istinaden ayarlamanız gerekmektedir. Bu durumun maliyeti kuracağınız fabrikanın özelliklerine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Örneğin, kanatlı hayvancılık ile alakalı bir fabrika kurmak istiyorsanız yapılması gereken harcamalar daha düşük seviyelerde olacaktır. Bununla birlikte bir demir çelik fabrikası kuracaksanız elbette ki giderleriniz daha yüksek seviyelerde olacaktır. Makinelerin, işçilerin, fabrikanın kirası (satın da alabilir veya inşa da edebilirsiniz) vb. gibi durumları göz önünde bulundurarak ortalama bir fabrika kurmak maliyeti; 500.000 TL ila 10.000.000 TL arasında olabilmektedir.. Aradaki fiyat bandının yüksek bir farka sahip olmasının nedeni, sektörler arası farklılıktan kaynaklanmaktadır.

Fabrikalar, yüzlerce kişiye istihdam sağladığından devlet bu konuya büyük önem ve özen göstermektedir. Gerek işsizliğin azalması açısından gerekse de milli ve yerli değerlerimiz olduğundan fabrikalar her ülkede olduğu gibi Türkiye’de de çok kıymetlidir. Bu anlamda fabrika kurucusu veya kurucu kişilerine bunun sürekli olarak faaliyette kalması için teşvik programları uygularlar. Böylece girişimci kişi(ler) tarafından harcamalar azalır. Dolayısıyla ana hedef, fabrikanın sürekliliğini sağlamaktadır.

KOSGEB Hibe Desteği Ne Kadardır?

Hangi sektörde fabrika kurmaya karar verdiniz? Bu sorunun cevabı önem taşımaktadır. Çünkü bulunduğunuz sektöre göre destek programlarındaki hibe miktarı değişkenlik göstermektedir. Bunları kategorize edecek olursak;

• Düşük teknoloji düzeyine sahip sektörler,
• Orta teknoloji düzeyine sahip sektörler,
• Yüksek teknoloji düzeyine sahip sektörler

Şeklindedir. Ayrıca fabrikanızda kullanılacak makineler de iş yerinin ayakta kalabilmesi için olmazsa olmaz demirbaşlardandır. Bununla birlikte yerli üretime katkı sağlamak adına, alacağınız makineler de yerli üretim olanlara daha fazla kredi desteği verilmektedir. Böylece ülkede ithalattan ziyade yerli markaların kazanmasını sağlamak amaçlanmaktadır. Peki, alacağınız KOSGEB hibe desteği ne kadardır? Yukarıdaki satırlarda da belirttiğimiz üzere bu durum kategorilerine göre tahavvül edilmektedir. Detayları ile birlikte incelemeye devam edelim.

Düşük Teknoloji Düzeyine Sahip Sektörler 

Hangi sektörde üretim ve hizmet sunduğunuza göre alacağınız hibe miktarı belirlenmektedir. Bu anlamda düşük teknoloji ile üretim faaliyetlerine devam eden sektörler şu şekildedir;

• Demir Çelik,
• Gıda,
• Tekstil,
• Kağıt ürünleri,
• Petrol ve kömür türevleri,

Şeklinde bazılarını sıralayabiliriz. Hangi sektörde faaliyet sunduğunuzu öğrenmek için ilgili NACE kodlarını araştırabilirsiniz. Faaliyet sunduğunuz alanın karşısında, ‘teknoloji düzeyi’ alt başlığı altında hangi teknoloji düzeyinde olduğu belirtilmiştir. Düşük teknoloji düzeyine sahip fabrikalara 100.000 TL’ye kadar hibe desteği verilmektedir. Ayrıca alacağınız makine yerli üretim ve 100.000 TL’ye kadar fiyat etiketi varsa bunun %90’ını yani 90.000 TL’sini devlet karşılamaktadır. Eğer alacağınız makine yabancı üretim ise ve yine 100 bin liralık bir maliyeti varsa, bu sefer de devlet  %75’ini yani 75.000 TL’lik bir destek yardımı uygulamaktadır.

Orta Teknoloji Düzeyine Sahip Sektörler 

Bu seviyede olan sektörlerdeki fabrikalara düşük teknoloji düzeyinde olanlara göre daha yüksek meblağlarda hibe desteği verilmektedir. Bunlardan bazıları şu şekildedir;

• Ulaşım araçları(uçak haricinde),
• Makine üretimi,
• Temizlik malzemeleri,
• Dezenfektan üretimi,
• Boya

Bununla birlikte yine NACE kodlarını inceleyerek orta teknoloji düzeyinde olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Bu anlamda alabileceğiniz destek miktarı 200.000 TL’ye kadardır. Ayrıca faaliyetlerinizin sürdürülebilmesi için gerekli makine alımlarınızda %90’a kadar devlet karşılamaktadır. Buna istinaden 200.000 TL’lik yerli üretim makine almaya karar verdiğinizde alacağınız destek 180.000 TL’dir. Eğer yabancı üretim bir makine satın almak isterseniz de devletten alacağınız hibe miktarı 150.000 TL olacaktır.

Yüksek Teknoloji Düzeyine Sahip Sektörler

Uygulama alanları gereği, yüksek teknolojiye sahip olan bazı sektörler vardır. Bunların genel ekonomiye katkısındaki payı daha yüksektir. Dolayısıyla da devletten alınacak yardım da aynı oranda artmaktadır. Bu sektörlerden bazıları;

• Bilgi işlem,
• Elektrik makineleri,
• Haberleşme cihazları,
• Uçak ekipmanları,
• İlaç

Şeklindedir. Alacağınız destek ise 300.000 TL’ye değin ulaşmaktadır. Satın almaya karar verdiğiniz ve 300.000 TL fiyat etiketi olan yerli üretim bir makine için devletin karşılayacağı miktar, 270.000 TL olacaktır. Bununla birlikte aynı fiyat değerine sahip yabancı üretim bir makinenin devlet tarafından karşılanacak ücreti 225.000 TL’dir.

Fabrikanın Konumu Ne Kadar Önemlidir?

Kuracağınız fabrikanın konumu en az içindeki üretim kadar önemli bir husustur. Bu anlamda organize sanayi bölgelerini (OSB) tercih etmek doğru bir tercih olacaktır. Genel itibari ile şehir merkezlerinden uzak yerleşke bölgelerindedir. Burada gerek kullanılabilir alan bakımından gerekse de nakliye vb. durumların kolaylığı açısından fabrikalar bu bölgelere kurulmakta ve faaliyetlerini sürdürmektedir.

Bir diğer olası yapılabilecek tercih ise, köylerdir. Çünkü koşulları, fabrika faaliyetlerinin sürdürülebilirliği için elverişlidir. Aynı zamanda üretim kapasitesi büyük olan fabrikaların yurt içi ve yurt dışı siparişleri de fazlasıyla olmaktadır. Bu anlamda deniz kıyılarına yakın ve konum olarak stratejik öneme sahip yerler tercih edilmelidir. Örneğin, Aksaray ili lokasyonu itibari ile merkezi bir konumdadır. Keza denize de 3 saatlik mesafededir. Dolayısıyla ticaretin verimli bir şekilde devam etmesi için fabrikanızın konumu yüksek ehemmiyet taşımaktadır. Fabrika kurma ve devlet desteği hakkındaki düşüncelerinizi yorumlar bölümünden bizlerle paylaşabilirsiniz.

Fabrika Kurmak İçin Neler Gerekli?

Fabrika kurmak gibi bir yatırım düşünüyorsanız, mutlaka ilinizde bulunan KOSGEB ve Yatırım Destek Ofisi’ni ziyaret ederek yatırımınız hakkında görüşmelisiniz. Her iki kurumda da size yatırımınız ile ilgili doğru bilgilendirmelerde bulunacaklardır.

Fabrika kurmak için neler gerekli sorusuna ilk yanıt, kesinlikle fizibilite çalışması olacaktır. Fizibilite çalışması ile yatırımınızı kağıt üzerinde mutlaka kurgulamalısınız. Fizibilite çalışması için Yatırım Destek Ofisi‘ni ziyaret edebilirsiniz.

Gerekli fizibilite çalışması sonucu, düşünceniz olumlu sonuçlanırsa yatırım alanı ile ilgili görüşmelere başlamalı ve yatırım adresinizi belirlemelisiniz. Daha sonra vergi kaydı, oda kaydı, çalışma izin ve ruhsatı için başvurularınızı tamamlamalısınız.

Tüm bu işlemlerle beraber inşaat, tadilat, makine ve teçhizat alımı, personel istihdamı vb. çalışmaları yürütmeli ve tamamlamalısınız.

Fabrika Kurmak için Kredi Alabilir miyim?

Fabrika kurmak için kredi alabilirsiniz. KOSGEB ve Yatırım Teşvik Belgesi aracılığıyla düşük faizli kredi alabilirsiniz. Kredi kullanabilmeniz için mutlaka sermayenizin olması gerekmektedir. Sıfır sermaye ile kredi alabilmeniz mümkün değildir.